Opening expositie 2018 Kunstpaviljoen Anningahof

 

De kracht van filmbeelden kan een overweldigende indruk geven, maar je weet altijd dat het een illusie is. De samenleving van de twintigste eeuw zag de schimmige wereld van de bioscoop als een revolutie van het verhaal in beeld en geluid. Maar de film kon ook een wat angstaanjagende ervaring zijn, waar verborgen angsten, verwachtingen en herinneringen samenkomen.  Tegelijk is het samenspel van camera en projector een geavanceerd technologisch systeem dat een brug slaat tussen realiteit en virtualiteit. De ontwikkeling van communicatie heeft nergens zo’n indringend effect gehad als de filmvertoning in de bioscoop. Baanbrekende gebeurtenissen laten vaak sporen in het collectieve geheugen achter; ook de bioscoopfilm heeft mysterieuze herinneringen geproduceerd die steeds opnieuw worden beleefd.. 

 

Katharina Jahnke heeft de draad van Mythos in de filmgeschiedenis opgepikt met haar objecten uit de serie "Onjuist herinnerde filmsets" (2014). Op een moment dat een nieuwe baanbrekende  filmtechnologie zijn intrede deed, namelijk die van de volledig digitale verbeelding, ging zij miniatuur ruimten maken die scènes van beroemde klassieke films verbeelden. Op een oppervlakte van niet meer dan ongeveer 50 x 50 cm, heeft ze complexe driedimensionale collages gebouwd. Met gebruik van verschillende materialen, zoals houtresten, kunststof onderdelen, karton, metalen, spiegels, gedroogd plantendelen en cut-out magazine foto's. De objecten zijn schaalmodellen van de filmische realiteit wat betekent dat ze niet verwijzen naar iets echt bestaands op werkelijke grootte (tenzij het filmische de echte realiteit wordt). Titel en beschrijving geven aan dat deze ruimtes beelden van de fantasie zijn.

Zo neemt zij je mee op pelgrimstocht naar de laatste overblijfselen van de scènes van de "Star Wars" films van de jaren ‘70 van de vorige eeuw, die in Tunesië zijn opgenomen. En ook naar Peter Jackson's "Lord of the Rings" films die zich in Nieuw-Zeeland afspeelden, en naar de hallen in Potsdam, het decor van "Metropolis" van Fritz Lang. Al deze beelden zijn onderdeel van zowel het  collectief als individueel geheugen. Herinneringen worden gevormd door een fragiel proces dat beelden creëert, ze weer verliest en ook weer opnieuw samenstelt. Herinneringen bestaan als  intermediair tussen informatie, ervaringen, gevoelens en dingen, die soms opnieuw worden opgebouwd.

 

Katharina Jahnke’s  werken spelen in op de krochten van het geheugen, waar illusie en verhaal zich op een bepaalde manier tot elkaar verhouden. De collagetechniek die zij hanteert is voor haar werk zeer kenmerkend. Dat geldt ook voor het gebruik van bestaande beelden uit de populaire cultuur (bijvoorbeeld architectuurfoto’s) die op dezelfde manier het individuele en collectieve geheugen vertegenwoordigen. De resulterende combinatie van driedimensionale vormen en gecreëerde ruimten is ook esthetisch geraffineerd. De modellen van Jahnke zijn bewust schetsmatig van opzet, onvolmaakt en lijken kwetsbaar. Ze wijzen aan de ene kant op potentiële toekomstige veranderingen en doen aan de andere kant een beroep op open perceptie en interpretatie. Deze beelden van de filmscènes zijn niet zozeer gecreëerd uit fascinatie voor de locaties waar de scènes hebben plaatsgevonden. Ze vertellen vooral over de ontmoeting met de soms angstaanjagende wereld van het onderbewustzijn, die wordt aangeboord om de realiteit te begrijpen.