De onzichtbare vorm
In de achtergevel van station Zwolle en in de stationskap zijn geometrische vormen aangebracht, die door delen van het gebouw worden onderbroken. Het kunstwerk wordt momenteel gerestaureerd en wordt eind 2025 teruggeplaatst.
Aan de gevel maakte kunstenaar David Kessler de vormen van zandsteen; hier zijn het ramen en deuren die de vormen fragmenteren. In de kap zijn ze van staal met licht gemaakt, onderbroken door delen van de bouwconstructie. De naam De onzichtbare vorm komt uit die fragmentatie voort.
Puzzel van Licht en Ruimte
In 1994 realiseerde de Zwitserse kunstenaar David Kessler het kunstwerk De Onzichtbare Vorm aan het station van Zwolle. Dit werk is een subtiele en conceptuele interventie in de architectuur, die de toeschouwer uitnodigt om voorbij het zichtbare te kijken en de onzichtbare lijnen van de ruimte te ontdekken.
Geometrie in Fragmenten
Het kunstwerk bestaat uit twee delen: zes zandstenen reliëfs aan de achtergevel van het station en drie lichtlijnen in de stationskap. De zandstenen elementen zijn geplaatst tussen de rondbogen en portalen van de hal en vormen een abstract lijnenspel dat door de architectuur wordt onderbroken. De lichtlijnen, in de vormen van een rechthoek, cirkel en driehoek, zijn in het dak van de hal aangebracht en worden eveneens onderbroken door de metalen delen van de historische bouwconstructie. Deze fragmentatie suggereert dat de lijnen verdergaan buiten het zichtbare, waardoor de toeschouwer wordt uitgedaagd om de ontbrekende delen in de verbeelding aan te vullen.
De Betekenis van de Titel
De titel De Onzichtbare Vorm verwijst naar de onzichtbare lijnen die ontstaan wanneer de beschouwer de zichtbare, gefragmenteerde onderdelen van het werk in gedachten met elkaar verbindt. Het werk speelt in op de menselijke neiging om incomplete informatie aan te vullen en een samenhangend geheel te creëren uit losse fragmenten. Dit proces weerspiegelt de manier waarop we de wereld om ons heen waarnemen: in fragmenten die we zelf tot een geheel maken.
Licht als Verbinder
De lichtlijnen in de kap spelen een cruciale rol in het verbinden van de verschillende delen van het kunstwerk. Ze bieden een visueel handvat voor de kijker om de gefragmenteerde zandstenen elementen te interpreteren en te verbinden. Hoewel de lichtlijnen op dit moment beschadigd zijn en buiten bedrijf, zullen ze in de toekomst worden gerestaureerd, zodat ze hun verbindende functie kunnen hervatten.
David Kessler's De Onzichtbare Vorm is een voorbeeld van hoe kunst kan functioneren als een katalysator voor perceptie en reflectie. Door gebruik te maken van geometrische vormen, licht en fragmentatie, nodigt het werk de toeschouwer uit om actief deel te nemen aan de creatie van betekenis. Het herinnert ons eraan dat de werkelijkheid niet altijd volledig zichtbaar is en dat we de kracht hebben om de onzichtbare vormen van de wereld om ons heen te ontdekken en te begrijpen.
Kunst als Ruimtelijke Ervaring
De Onzichtbare Vorm maakt deel uit van een reeks kunstwerken die zijn gerealiseerd in het kader van het project Kunstlijn, later voortgezet als Kunstwegen. Deze kunstwerken zijn geplaatst op en rond stations langs de spoorlijn Zwolle-Emmen en vormen samen een 'langgerekt openlucht-kunstmuseum'. Ze zijn ontworpen om de toeschouwer te betrekken bij de ruimtelijke en visuele aspecten van de omgeving en de manier waarop kunst kan interageren met de architectuur en het dagelijks leven.